De hoofdpunten op een rijtje:

• Het wordt een publieke verzekering met acceptatieplicht. Beoogde uitvoerder, het UWV.
• Hoe lager het inkomen, hoe lager de premie, maar dus ook hoe lager de uitkering. Vooralsnog is er geen sprake van een ondergrens.
• Er komt een wachttijd van een jaar. Dat betekent dat zelfstandigen een jaar ziekte zelf moeten overbruggen voordat ze een uitkering krijgen. Natuurlijk kan iemand zich via een private partij verzekeren voor dat wachtjaar.
• De verplichting gaat gelden voor alle IB-ondernemers (ondernemers voor de inkomstenbelasting, met en zonder personeel) en de meewerkend echtgenoten. Een IB-ondernemer is bijvoorbeeld iemand met een eenmanszaak (ook dan kan je personeel in dienst hebben).
• De verplichting geldt niet voor directeur-grootaandeelhouders (DGA’s) van BV en niet voor ‘resultaatgenieters’ (wanneer iemand geen ondernemer is, maar wel inkomsten heeft, bijvoorbeeld naast een baan). Mocht het uitvoeringstechnisch haalbaar worden, dan kunnen DGA’s alsnog onder de verplichting vallen.
• Het kabinet onderzoekt nog of een opt-out mogelijk is. Dat betekent dat een zelfstandige de keuze krijgt om in plaats van deze verzekering een private verzekering af te sluiten. Die moet minstens dezelfde dekking en premie hebben als de publieke verzekering. De minister wil daarbij dat deze privaatverzekerden via een ‘stabiliteitsbijdrage’ meebetalen aan het collectief.
• In het akkoord van de Stichting van de Arbeid stond een uitzondering van de verplichte aov voor de agrarische sector. Die vervalt, omdat dit “de uitvoering van de verzekering compliceert en ook zelfstandigen in die sector niet altijd kunnen terugvallen op een voorziening bij arbeidsongeschiktheid.”

Wat gaat het kosten en wat gaat het uitkeren?

Premie:

• De premie bedraagt naar schatting 7,5% tot 8% van het ‘laatst verdiende’ ondernemersinkomen (grof gezegd: omzet min kosten). Dit deel van de uitvoering ligt dan waarschijnlijk bij de Belastingdienst.
• Je betaalt premie over het inkomen tot 143% van het minimumloon (het minimumloon is nu: 1.934 euro per maand). Je betaalt dus premie over het inkomen tot 33.187 euro. Daarboven betaal je geen dus premie meer.
• De maximale premie per maand wordt dan iets meer dan 200 euro per maand (1,43 * 1.934 euro * 7,5% premie = 207.42 euro). Verdien je minder, dan betaal je ook minder.
• De premies zijn fiscaal aftrekbaar (overigens is de uitkering dan weer bruto).

Uitkering:

• De uitkering bedraagt 70% van het laatst verdiende inkomen. Er geldt wel een maximum, namelijk 100% van het minimumloon. Dat krijgt je als je minimaal 1,43 keer het minimumloon verdiende en dus ook de maximale premie betaald hebt (70% van 1,43 * minimumloon = 1.934 euro).
• Wie minder verdiende en dus ook minder premie betaald heeft, krijgt ook een lagere uitkering. Wie bijvoorbeeld 120% van het het wettelijk minimumloon verdiende,  betaalt 174 euro premie (1,20 * 1.934 euro * 7,5% premie = 174). Maar krijgt ook een lagere uitkering (120% * 70% = 84% * minimumloon = 1.624 euro.
• Hoe lager het inkomen, hoe lager de premie, maar dus ook hoe lager de uitkering.
• Vooralsnog is in de huidige plannen nog geen sprake van een ondergrens, maar ik vermoed dat daar in de verdere uitwerking nog wel over nagedacht gaat worden. Al dan niet na politieke druk.
• Bij de WAZ (de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen) die er was tussen 1998 en 2004, was er sprake van een ‘uitkeringsmiddeling’ (= niet naar het laatst verdiende inkomen kijken maar naar gemiddelde van afgelopen jaren). Ook dat zit nu nog niet in de plannen, maar mogelijk nog wel in de definitieve uitwerking.
• Je krijgt de uitkering na een wachttijd van een jaar. Dat betekent dat zelfstandigen een jaar ziekte zelf moeten overbruggen voordat ze een uitkering krijgen. Natuurlijk kan iemand zich via een private partij verzekeren voor dat wachtjaar. Een aantal zzp-organisaties pleit om de wachttijd op te rekken naar twee jaar (dezelfde periode als de doorbetalingsplicht van werknemers). Dan zal de premie ook lager zijn (inschatting: 6%).
• Niet onbelangrijk: wanneer krijg je nu een uitkering? Daar is nog niets over bekend en dat moet nog worden uitgewerkt.